INFOMAYA

Le LXIV Legislatura tu áaprobaartaj le u túumben a’almajt’aanil Mecanismos Alternativos ti’al Solución ti’ Controversias ti’ Yucatán

2025-05-22

Tu noj kaajil Jo’, Yucatán a 22 ti’ mayo 2025

Le LXIV Legislatura tu áaprobaartaj le dictamen ti’ le Comisión ti’ Puntos Constitucionales yéetel Gobernación ikil kun jóok’sa’al le túumben a’almajt’aan ti’al Mecanismos Alternativos ti’l Solución ti’al Controversias, ku jeltúumbensaa’al u noj a’almajt’aanil Yucatán wáa Constitución local,  u Ley Orgánica le  Tribunal ti’al Justicia yéetel ti’ le tribunal ti’ Contencioso Administrativo, tial u lu’umil Yucatán  

Tu yóolal le je’elob le diputado Mario Alejandro Cuevas Mena (morena) tu tsáaj u diosbo’otikil ti’ le diputados uchik u áaprobaarta’al le iniciativa.

Bey xan tuláakal le diputadosob tu áaprobaarto’ob le dictamen ti’ le Comisión ti’ Igualdad de Género ikil u jeltúumbensa’al le u a’almajt’aanil Acceso ti’ xko’olelo’ob ti’al u kuxtal xma’ pech´óolalild tu yóolal le je’ex ba’ax toopil .

Le diputada Claudia Estefanía Baeza Martínez (morena) u tsikbaltaj aktáan tribuna le reformaob ku totjpaantik  u xu’ulxa’al le revictimizacion;ku kaxantik ka alabóolta’ak u meyaj autoridades y tumeen le xko’olelo’ob ku máatiko’ob je’ex ba’ax toopankil ; ka suukchajak u bin tak pool ikil u kaxantik  justicia ti’al u xu’ulsa’al le tuukulil ma’atech u beetik un’uka’an u meyaj autoridades, junjuntúulil le mejen ch’úupala, xlo’bayan wáa juntúul xko’olel unaj u tsikbe’enta’al u derechos je’ex bix unaj u yilalo’ob, xko’olelo’ob.

Le u  diputado de MC, Javier Renán Osante Solís tu tsolaj le ucik u áaprobaarta’al le reforma tumeen tuláakal le diputadosob aktáan le Comisiónob junp’éel ba’ax uts ti’al tuláakal kajnáalo’ob,junp’éel bix u ye’espajal mantats’ je’ebana u joolnajil le noj mola’ay Congreso ti’al u tsikbal yéetel kajnáalo’ob ti’al u ch’enxikinta’al le ba’ax talamil ku máasiko’ob ka múul kaxpaanta’al utskíinajil.

Áaprobaarta’ab xan le dictamen ti’ le Comisión ti’al Igualdad de Género ikil u jeltúumbensa’al le u a’almajt’aanil ketik xiib yéetel xko’olel tu yóolal participación yéetel representación  ichil política ti’al xko’olelo’ob.tu favor t’aanaj le diputada Naomi Raquel Peniche López, tu ya’alaj le uchik u áaprobaarta’al le dictamen kun tsikbe’enta’al le u derecho ti’al keetik xko’olel ti’al u táakpajal ti’al u cargos directivos ichil dependencias ti’ gobierno  way t- lu’umil.

Le diputadai PAN, Melba Rosana Gamboa Ávila máan tribuna t’aan tu favor le iniciativaob, yiknal le Congreso táan u yúuchul meyaj ti’al u beykunsa’al le u tpaamukta’al xko’olel keet yéetel xiib ti’al u chukpaxtiko’ob cargos públicos, le u beykunsa’al le igualdad yéetel u mu’uk’ankuunsa’al le democracia.

Tu xuulbale’ áaprobaarta’ab le dictamen ti’ le Comisión ti’al Desarrollo Económico tu’ux yaan le reforma ti’ le u a’almajt’aanil Emprendedores yéetel ti’al Desarrollo Económico tu yóola u áantasjil xko’olelo’ob emprendedoras yéetel ya’ax meyajil. Aktáan Plenaria, túuxta’ab ti’ le Comisión ti’ Puntos Constitucionales yéetel Gobernación, le iniciativa k’uban tumeen le diputada Zhazil Leonor Méndez Hernández (PAN) tu yóolal u tusbeeliol u kalanil u derechos mejen paalalo’ob yéetel táankelemo’ob

QUEREMOS SABER DE TI, DEJA TU MENSAJE